Karasularımızda ve uluslararası sularda Türk bayraklı gemilerde çalışan gemi adamları 4/a (SSK) bendi kapsamında zorunlu sigortalı sayılmaktadır. Bunların sigortalılık işlemleri, ülkemizdeki sabit işyerlerinde çalışanlarla aynı şekilde yürütülmektedir.
Ülkemizle arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerin limanlarına kayıtlı gemilerin işletmesini devralan ya da bu gemilerde işin bir bölümünü üstlenen Türk işverenlerce çalıştırılan Türk işçileri de 4/a kapsamında sigortalı sayılır. Ancak bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır. Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler. İsteğe bağlı sigortalı olarak ödedikleri primler 4/a kapsamında geçen sigortalık süresi olarak değerlendirilir.
Yabancı bayraklı gemiler ülkemizde kurulu işyeri niteliğinde bulunmadığından, bu gemilerde çalışan kimseler 4/a kapsamında sigortalı sayılmamaktadır. Ülkemiz ile ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış bulunan ülkelerin gemilerinde çalışan Türk vatandaşlarının sosyal güvenlik ile ilgili hakları için akit ülke ile yapılan sosyal güvenlik sözleşme hükümlerine göre işlem yapılmaktadır.
Yabancı bayraklı gemilerde çalışanlar, bu çalışma sürelerini borçlanmak suretiyle prim günü olarak değerlendirilmesini sağlayabilirler. Borçlanma için çalışılan gemilerin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanacağını belirten hizmet belgeleri veya işyerlerinden alınacak sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştığını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportunda çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örnekleri; Türkiye ile arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerin bayrağını taşıyan gemilerdeki çalışma sürelerini borçlanmak için ise ilgili ülkede bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumundan alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartları gerekiyor.
Emeklilik yaşınızı 1 Haziran 2002 tarihindeki prim gününüz belirler
13 Ekim 1976 doğumluyum. 2 Mayıs 1996’da SSK girişim ve 3551 prim günüm var. 30 Haziran 2010’da 4/b’li olarak 6 yıl 11 ay 2 günüm var. Farklı SGK müdürlüklerinde farklı emeklilik senaryoları söylendi, sizin görüşünüz nedir? İlker Eryetiş
Emeklilik şartları 4/a (SSK) açısından 23 Mayıs 2002 tarihindeki sigortalılık süresine, 4/b (Bağ-Kur) açısından ise 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut olan prim gün sayısına göre tespit ediliyor. Ayrıca sizin gibi hem 4/a hem de 4/b kapsamında prim ödeyenler, son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamındaysa, o sigortalılık statüsünden yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olurlar.
4/a statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Ayrıca prim gününüz yeterli olmakla birlikte, 4/b kapsamındaki sigortalılıktan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim gününüz olması gerekiyor. 4/b statüsünden emeklilik için 9000 prim günü şartına tabisiniz. Yaş şartınızın tespiti için ise 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut olan prim günü bilginiz gerekiyor. Örneğin 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle prim gününüz 1800 günden fazla ise 56, az ise 57 yaş şartına tabi olursunuz.
SEZGİN ÖZCAN
yaklasim.com
14.06.2017